سرور خصوصی مجازی (VPS) چیست و چه مفهومی دارد؟

VPS یا سرور خصوصی مجازی، شکلی از میزبانی ابری چند مستاجری (Multi-Tenant) است که در آن منابع سرور مجازی شده از طریق اینترنت، ابر (Cloud) یا ارائه دهنده هاست در دسترس کاربر نهایی قرار می‌گیرد.

هر VPS بر روی یک ماشین فیزیکی نصب می شود و می توان آن را از طریق ابر یا ارائه دهنده هاست اداره نمود تا چندین VPS را نیز اجرا کند. اگر چه VPS ها هایپروایزر و سخت افزار را به اشتراک می‌گذارند، اما هر VPS تنها سیستم عامل (OS) و برنامه های کاربردی خود را قادر است اجرا کند و فقط از بخشی از منابع دستگاه مانند پردازنده، حافظه و ... استفاده می‌کند.

VPS سطوحی از عملکرد، انعطاف‌پذیری و کنترل را بین مواردی که توسط هاستینگ مشترک چند مستاجر (Multi-Tenant) و هاستینگ اختصاصی تک مستاجر (Single-Tenant) ارائه می‌شوند، در اختیار کاربر می‌گذارد. اصطلاح VPS معمولاً توسط ارائه دهندگان هاستینگ سنتی استفاده می‌شود تا آن را از هاستینگ مشترک متمایز کند. مدلی که در آن تمامی منابع سخت افزاری و نرم افزاری یک ماشین فیزیکی به طور مساوی بین چندین کاربر به اشتراک گذاشته می‌شود.

برخی از ارائه دهندگان و شرکت های سرویس ابری سطحی از جداسازی هاستینگ و حریم خصوصی را ارائه می دهند که فراتر از یک سرور ابری چند مستاجر می‌باشد. دو مدل متداولی که امروزه در دسترس هستند، هاست اختصاصی (Dedicated Hosts) و ماشین مجازی Dedicated Instance می‌باشند. در هر دوی این مدل ها، کاربر نهایی به منابع مجازی دسترسی پیدا می‌‌کند و از یک هایپروایزر مدیریت شده استفاده می‌کند، اما این کار را روی سخت افزار اختصاصی و Single-Tenant انجام می‌دهد.

در ادامه توضیح دقیق تری درباره VPS، هاستینگ مشترک و هاستینگ اختصاصی ارائه خواهیم داد.

سرورهای مجازی کاربردهای مختلفی دارند. به همین جهت، تفاوت های قابل توجهی بین ارائه دهندگان این نوع خدمات وجود دارد. برای ارائه دهندگان هاستینگ سنتی، VPS نشان دهنده تعادل خوبی از هزینه، انعطاف پذیری، مقیاس پذیری و کنترل بین هاستینگ مشترک و اختصاصی است و آن را برای تجارت الکترونیک، برنامه هایی که ترافیک متوسط یا پراکنده دارند، سرورهای ایمیل، CRM و ... مناسب می‌کند.

اما نکته قابل توجه این است که سرورهای مجازی نسبت به سرویس های ابری عمومی به طور قابل توجهی قوی‌تر هستند و دارای ویژگی‌های غنی‌تری می‌باشند – آنها اساس بسیاری از آنچه امروزه «Cloud» در نظر گرفته می‌شود هستند و می‌توانند مجموعه‌ای از حجم‌های کاری بسیار متنوع‌تری را مدیریت کنند.

VPS چه تفاوتی با هاستینگ اختصاصی و اشتراکی دارد؟

در اینجا اصلی ترین تفاوت بین VPS، هاستینگ اختصاصی و هاستینگ اشتراکی را با یک مثال ساده توضیح می‌دهیم:

- هاستینگ اشتراکی را همانند آپارتمان در نظر داشته باشید که ساکنین از امکاناتی مانند آسانسور، پارکینگ، انباری و ... به صورت اشتراکی استفاده می‌کنند.

- هاستینگ اختصاصی همانند خانه‌ی ویلایی است، یعنی همه چیز از جمله خود ملک متعلق به تنها یک مالک است و به صورت اختصاصی می‌توان از آن استفاده نمود.

- VPS چیزی مابین دو مورد قبلی است و شبیه به خانه های شهری می باشد. تعداد واحدها به نسبت آپارتمان ها کمتر می باشد، اما امکانات به نسبت بیشتری در اختیار ساکنین قرار می‌گیرد.

هاستینگ اشتراکی

هاستینگ اشتراکی ابتدایی ترین و مقرون به صرفه ترین شکل هاست است. در هاست اشتراکی، منابع یک ماشین فیزیکی به نسبت مساوی در اختیار همه مستاجرین قرار می گیرد. هاست اشتراکی برای وب‌سایت‌ها و برنامه‌های وب شخصی و اولیه که ترافیک کمی دارند، به الزامات فنی کمی احتیاج دارند و نیازی به امنیت آنچنانی ندارند، ایده‌آل است.

در مدل هاستینگ اشتراکی، از آنجایی که به همه مستاجران مقدار محدودی از ظرفیت یک سرور اختصاص داده می‌شود، ارائه‌دهندگان این نوع خدمات به وبسایت ها اجازه نمی‌دهند فراتر از محدودیت‌های طرح، کار به خصوصی انجام دهند. با این وجود، هاستینگ اشتراکی عمدتاً مستعد مشکلات متعددی می شود زیرا اپلیکیشن های کاربران ممکن است به طور غیرمنتظره ای بیش از سهم آنها از منابع مصرف کند و باعث مشکلات عملکردی برای سایر کاربران می شود.

هاستینگ VPS

همانطور که گفته شد، هاستینگ VPS گزینه بهتری نسبت به هاستینگ اشتراکی است. در هاستینگ VPS، منابع به اشتراک گذاشته شده در اختیار کاربر نهایی قرار می گیرد تا کنترل بیشتری بر مشخصات سیستم، سیستم عامل و پشته نرم افزار نسبت به هاستینگ اشتراکی داشته باشد.

هاست VPS نه تنها از نظر کنترل، قیمت و سادگی نسبت به هاست اختصاصی گزینه مناسب تری است، بلکه به جرئت می توان گفت که مقیاس پذیرترین مدل در بین این سه مدل است.

هاست اختصاصی

هاست اختصاصی به دلیل ارائه کلیه منابع سخت افزاری به تنها یک مشتری، گران ترین مدل محسوب می شود. همچنین مقیاس‌پذیری آن تا حدودی سخت‌تر از VPS است، زیرا این موضوع به ارائه‌دهنده خدمات بستگی دارد تا منابع سخت‌افزاری جدیدی را پیکربندی و ارائه کند.

از اصطلاح "سرورهای Bare Metal" ممکن است گاهی اوقات به جای سرورهای اختصاصی استفاده شود. شرکت هایی که ارائه دهنده این نوع سرورها هستند معمولاً ویژگی های بیشتری را در سرورهای اختصاصی خود ارائه می دهند، مانند ارائه خدمات در واحد دقیقه، صورتحساب ساعتی و ارائه سخت افزار رده بالا و واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) و غیره.

VPS در مقابل هاستینگ اختصاصی و ماشین مجازی Dedicated Instance

VPS معمولاً به عنوان یک ماشین مجازی واحد بر روی یک سخت افزار فیزیکی مشترک با سایر ماشین های مجازی شناخته می شود. ماشین های Dedicated Instance و هاست های اختصاصی با قرار دادن ماشین‌های مجازی روی سخت‌افزار اختصاصی، سطح دیگری از انزوا، کنترل و دید را برای هاستینگ تک مستاجر VPS به ارمغان می‌آورند.

یک هاستینگ اختصاصی شامل اجاره یک ماشین فیزیکی کامل و حفظ دسترسی و کنترل مداوم به آن ماشین، سخت افزار آن و هر نرم افزار نصب شده روی آن است. این مدل حداکثر انعطاف‌پذیری سخت‌افزاری، کنترل حجم کار و مکان‌یابی را فراهم می‌کند و همچنین مزایایی را برای نرم‌افزارهای مجوز خاص (Bring-Your-Own) ارائه می‌دهد.

یک ماشین Dedicated Instance همان ویژگی ها را ارائه می دهد، اما با یک ماشین فیزیکی خاص همراه نیست. برای مثال، اگر یک ماشین Dedicated Instance را بخواهید مجدد راه‌اندازی کنید، می‌تواند در یک ماشین فیزیکی جدید و در یک مکان فیزیکی متفاوت اجرا شود.

در نظر داشته باشید که هاست های اختصاصی و Dedicated Instance از نظر گزینه‌های مدیریتی و مدل‌های قیمت‌گذاری کمی متفاوت هستند.